نقش کلیدی ذهن آگاه بودن در کاهش استرس و کارکرد بهینه سیستم ایمنی بدن

نقش کلیدی ذهن­ آگاه بودن در کاهش استرس و کارکرد بهینه سیستم ایمنی بدن

سیستم ایمنی بدن به عنوان تامین کننده اصلی سلامتی بوده که در واقع کار اصلی آن حفاظت از بدن در مقابل ویروس ها یا باکتری ها می باشد. تحقیقات نشان داده اند که تکنیک های رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی (Mindfulness)، می­ تواند به صورت مثبتی بر سلامت روان­شناختی، بهبود عملکرد سیستم­ های ایمنی و تنفسی و همچنین کاهش استرس و اضطراب نقش داشته باشد

دو مکانیزم کلیدی تقویت سیستم ایمنی بدن از طریق تمرینات ذهن­ آگاهی عبارت است از:

1. کنترل استرس و هیجان­ های منفی و همزمان افزایش سلامت روان شناختی
2. بهبود فعالیت در بخش هایی از مغز که به عنوان بخش های کنترل کننده سیستم ایمنی عمل می کنند.

 

اما ذهن آگاهی چیست؟

ذهن آگاهی شکلی از مراقبه روان­شناختی است که به معنای آگاه بودن از افکار، رفتار، هیجانات و احساسات بدون قضاوت کردن درباره آنها است. به عبارتی، آگاهی از وقایعی بوده در که اطراف فرد رخ می­دهد اما وی ضمن پذیرش آنها سعی در داوری و دستکاری آنها نکرده، و تمام توجه فرد بر عملکرد و یا کارهای روزمره اصلی­اش می­باشد.

 

چطور ذهن­ آگاه شویم؟

یک پروتکل ذهن آگاهی اصولا شامل موارد زیر است:

مراقبه (meditation) با تمرکز روی تنفس و بدن: در این تمرین فرد ابتدا روی تنفس و سپس احساسات در بدنش و در نهایت صداهای اطراف متمرکز می شود.

مراقبه راه رفتن: در این تمرین فرد راهنمایی می شود تا به طور کامل از حس هایی که بدنش تجربه می­کنند آگاه گردد، به طوری که به آرامی از حالت ایستاده به راه رفتن در سرعت های متفاوت تغییر می­کند.

وارسی بدن: در این تمرین فرد آموزش می­بیند تا توجه به قسمت­های مختلف بدنش را به ترتیب از پا به سر هدایت کرده و در صورتی که حواس او به دلیل افکار و یا سایر پدیده­های آنی منحرف شود، دوباره توجه خود را برگرداند. در همین حال او راهنمایی می شود تا از احساسات به وجود آمده آگاهی پیدا کرده و آن را بپذیرد.

تمرین یوگا: این تمرینات شامل یک سری از حالات و حرکات یوگا می باشد که به فرد اجازه می دهد تا آگاهی ذهنی از بدن و ذهنش را در حین حرکت تمرین نماید.

خوردن کشمش: این تمرین مفهوم تمرکز و آگاهی روی استفاده از تمام حس­ها هنگام خوردن کشمش را یاد می­دهد.

تنفس ذهن آگاهانه: یه مراقبه کوچک شامل تمرین تنفس سه دقیقه ای می باشد.

 

 

(دانشکده علوم ورزشی دانشگاه تبریز)